هفته عفاف و حجاب مبارک باد
در بین این همه عناوین و جایگاه های دنیوی و شئونی که ما داریم مثل فرزندی، برادری و خواهری، شهروندی، دوستی، استادی یا شاگردی و… یک عنوان از همه مقدم تر و مهمتر است و آن عنوان «بندگی» است؛ که خداوند در قرآن کریم بارها به آن اشاره فرموده است.
علاوه بر آیاتی که مستقیما ما را مخلوق و عبد خود خطاب فرموده و دستور به اطاعت و پیروی داده است، عموما دستور به اطاعت و پیروی از پیامبر اکرم و جانشینان آن حضرت هم داده شده است. در قسمتی از آیه 7 سوره مبارکه حشر خداوند می فرماید «…ما اتیکم الرسول فخذوه و ما نهیکم عنه فانتهوا…) که ايـن آيـه شریفه، صـرفـنـظـر از سـيـاقـى كـه دارد، شـامـل تـمـامـى اوامـر و نـواهـى رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) مى شود، و تنها منحصر به موضوع آیه نيست، بلكه شامل همه اوامر و نواهي اى كه صادر مى فرمايد هست.
با بیان این مقدمه کوتاه به موضوع مهم حجاب اشاره می کنیم که طبق صریح فرموده خداوند در قرآن، حجاب یک واجب الهی و در حقیقت حق خداوند است و لذا پروردگار متعال در قرآن كريم در مورد واجب بودن حجاب و حدود آن در پنج آيه صريحا دستور فرموده است، ولى در مورد حفظ عفّت و پاسدارى از حريم آن در قرآن بيش از ده آيه وجود دارد.
1- در آيه 30 سوره مبارکه نور مى خوانيم:
اى پيامبر! به بانوان با ايمان بگو چشمهاى خود را (از نگاه كردن به نامحرمان) فرو بندند و عورتهاى خود را بپوشانند، و زينت هاى خود را جز آن مقدارى كه نمايان است، آشكار نسازند و با روسرى و چادر، سر و گردن و سينه و اندام خود را بپوشانند و زينت و (برجستگي هاى اندام) خود را هم از زير چادر ظاهر نكنند، مگر براى شوهرانشان و پدرانشان و پدر شوهرانشان و پسرانشان و پسران همسرانشان و برادرانشان و پسر برادرانشان و پسران خواهرانشان و زنانِ هم مذهبشان و كنيزانشان و مرداني كه به هر دليل تمايلى به زن ندارند و كودكانى كه از امور جنسى بى اطلاعند (غير از مميّزين). و پاهاى خود را به زمين نكوبند تا زينتهاى پنهانشان ظاهر شود و همگى به سوى خدا توبه كنيد اى مؤمنان، باشد كه رستگار شويد.
2- دومين آيه اى كه بر وجوب رعايت حجاب براى زنان در برابر نامحرمان ، دلالت صريح مى كند، آيه 59 سوره احزاب است كه مى خوانيم:
اى پيغمبر! به همسران و دخترانت و بانوان مومن بگو: با روپوشها و روسرى ها و چادرها و جلبابها خود را بپوشانند. زيرا اين كار (چادر پوشيدن) موجب مى شود كه بهتر به عفت شناخته شوند، و مورد آزار و تعرض هوسرانان قرار نگيرند. (و اگر تاكنون خطا و كوتاهى از آنها سر زده توبه كنند، زيرا) خدا همواره آمرزنده، و مهربان است.
اين آيه نيز به اصل وجوب حجاب براى بانوان، تصريح نموده و در پايان به يكى از فلسفه هاى حجاب كه عدم آزار از ناحيه مزاحمها است اشاره كرده است.
مى توان گفت: اين آيه در قرآن جامع ترين آيه در حفظ حجاب و حريم عفّت است، به خصوص با توجه به آيه قبل از خود، و آيه بعد كه شديدترين هشدارها را به متجاوزين حريم عفّت داده است. در اين آيه دو مطلب در مورد حجاب هست كه با بررسى آن دو حقيقت مطلب آشكار مى گردد، يكى آنكه منظور كلمه يُدنينَ چيست و دوم آنكه منظور از جلباب چه مى باشد؟
يُدْنِينَ در اصل از دُنُوّ به معنى نزديك كردن است، منظور از آن در اين آيه اين است كه زنان بايد لباس حجاب مثلاً چادر را از خود دور نسازند، و صورت و بدن خود را به وسيله آن بپوشانند.
3- سومين آيه اى كه حجاب را براى عموم بانوان واجب و ضرورى دانسته آيه 53 سوره احزاب است كه فرموده: هر گاه از زنان (پيامبر) متاعى يا چيزى را از وسايل زندگى خواستيد از پس پرده و حجاب بخواهيد زيرا اين كار براى قلبهاى شما و ايشان پاك و پاكيزه و بهتر است .اين آيه نيز اختصاص به زنان پيامبر دارد زيرا يكى از فوائد حجاب عدم ارتباط غير ضرورى زن و مرد را متذكر مى شود.
4- چهارمين و پنجمين آيه حجاب، آيه 32 و 33 سوره احزاب است كه مى خوانيم:
اى همسران پيامبر شما مثل زنهاى معمولى نيستيد، تقوا پيشه كنيد، و به طور هوس انگيز حرف نزنيد تا بيماردلان در شما طمع كنند و سخن شايسته بگوئيد و در خانه هاى خود بمانيد و مثل دوران جاهليت ميان مردم ظاهر نشويد. دو آيه فوق گرچه خطاب به زنان پيامبر اكرم (ص ) است، ولى بانوان ديگر نيز در حكم و معنا با آنها شريك هستند، و راز خطاب به آنها به خاطر الگو قرار دادن آنها است و بخاطر تاكيد بيشتر است. مثلاً بقول خودمان به در مى گويند كه ديوار بشنود، و الا بانوان پيغمبر مبرّا هستند…
در آيه نخست به يكى از دستورهاى حفظ حريم عفّت دستور داده شده كه زنان با ناز و كرشمه و صداى نرم و تهيج انگيز سخن نگويند، تا كساني كه دلشان بيمار است به طمع هوسهاى جنسى بيفتند، بلكه به خوبى و شايستگى سخن بگويند.در آيه دوم سخن از حجاب و پوشش به ميان آمده و بيانگر آن است كه برهنگى و رعايت نكردن حجاب از شئونات عصر جاهليّت بوده و شما با هتك حريم حجاب، جاهليت ديگرى بوجود نياوريد.واژه تبرج در گفتار اهل لغت به معنى خودنمايى و جِلوه گرى است.در لغتنامه «مصباح المنير» آمده: تبرج زن يعنى زن زينت ها و زيبايي هاى خود را براى نامحرمان ظاهر سازد و در لغتنامه «العين» آمده: زنى كه زيبايي هاى گردن و چهره اش را به نامحرمان نشان دهد تبرّج نموده است.
منظور اينكه اين آيه به بانوان تاكيد مى كند كه حريم حجاب و عفّت خود را حفظ و زيبايي هاى اندامشان را ظاهر نسازند، و از خودنمايى و جلوه گرى به طور جدّى خوددارى کنند و جاهليت ديگرى همچون جاهليت عصر پيامبر (ص) را كه زنان در آن هنگام رعايت حجاب نمى كردند و با جلوه گرى در برابر ديدگان هوس آلود مردان ظاهر مى شدند به وجود نياورند.
بنابراين در منطق قرآن، بى بند و بارى زنان، و بى حجابى و بدحجابى آنها، نه تنها تمدّن و نشانه ترقى و رشد نيست، بلكه يك نوع واپس گرايى و جاهليت و پستى است و بايد به شدّت با آن مبارزه کرد.
نتيجه اينكه زن مسلمان و پيرو قرآن و شيعه و اهلبيتى و ولائى، در گفتار و رفتار و لباس پوشيدن، نبايد در نزد نامحرمان خود را برجسته نشان دهد و موجب جلب توجّه آنها به خود گردد، و اگر خود را برجسته و جالب نشان دهد، مثل زنان جاهليت رفتار كرده كه در كوچه و بازار به گونه اى راه مى رفتند كه نامحرمان را به سوى خود جلب كرده و به دنبال خود مى كشاندند.